Een stukje hemel op aarde

Half 5 in de middag, terug van Hildesheim. Mijn mobiel maakt automatisch wifi-contact en veel reacties op mijn verhaal van gisteren bliepen binnen. Dank allemaal voor de sussende woorden betreffende mijn waarschijnlijke gang naar het vagevuur, later, wanneer er niets meer te genieten valt. Maar er is nog hoop voor mij: vandaag heb ik -heel even maar- een stukje van de hemel ervaren. Daarover straks.
Eerst even over de meer dan zekere gang naar het vagevuur van de eigenaar van Hotel Restaurant "Alter Roemer" hier in Bad Grund. Afgezien van een verveloze pizzaria is het de enige gelegenheid in town waar je wat kunt eten na een zware dag cultureel slenteren. Buiten een ouder stel dat zwijgend tegenover elkaar zit, ben ik de enige gast. Ik kies een tafeltje achterin voor het beste overzicht. De muren zijn tot halfhoog beplakt met een soort Flintstone-achtige brokken steen, de vensterbanken voorzien van een soort flinterdunne vitrages in de kleuren geel en zachtgroen, gedrappeerd met plastic tulpen. Moet ongetwijfeld het voorjaar voorstellen. Buiten nadert het de 30 graden, binnen hadden de grote ventilatoren aan het plafond nu eigenlijk dienst moeten doen. De felgele papieren servetjes met knaloranje tulpen erop wedijveren met de roodbruine tegels op de vloer om wie het lelijkst is. Veel te vroeg springen de elektrische kaarsjes aan door middel van een tijdschakelaar. Buiten brandt de zon nog in alle hevigheid. Zelfs een immense afbeelding van een bloemenlandschap op de te grof gepleiserde wand kan de zaak niet opfleuren of de vergane glorie verhullen. Het echtpaar wordt gevraagd of het gesmaakt heeft. "Nee, veel te vet" De serveerster druipt af, ik vrees voor mijn zojuist bestelde schnitzel... Er meldt zich een groot gezelschap dat graag bij elkaar aan 1 tafel wil komen eten. Er wordt moeilijk over gedaan en daarna volgt druk overleg. De eigenaar wordt erbij geroepen en die laat iedereen in het ongewisse. Het gezelschap besluit weer te vertrekken, waarna eigenaar en serveerster nog even uitgebreid doorruzieen, eerst voor, later achter de klapdeurtjes van de keuken. De serveerster heeft snel haar vriendelijkheid hervonden wanneer zij even later terugkeert met mijn bestelling. De eerste happen maken al snel duidelijk dat het oog groter is dan de maag, zeker bij deze warmte. De schnitzel is te zout, de frietjes ook, de sla veel te zuur. Ik heb echter geen zin in ophef en wil snel afrekenen. Weg van hier, al weet ik dat ik dan morgen ben aangewezen op de buurtsuper. Maar als ik onverhoopt toch in het vagevuur terecht mocht komen, dan zoek ik zeker de eigenaar van de "Alter Roemer" nog even op...
De eerste aanblik van de St. Michelis in Hildesheim is verpletterend. Zo om de hoek van de straat en daar is hij: een romaanse basiliek waarvan de fundamenten in 1010 werden gelegd en die de vorm heeft van een Grieks kruis, met twee dwarsschepen en koren in het westen en het oosten. De beide kruisingen van het schip met de dwarsschepen worden gesierd door imposante torens. In de dwarsschepen bevinden zich nog eens vier torens met een wenteltrap. Een gebouw uit een prentenboek, herrezen uit de as van het vernietigende bombardement dat de Engelsen hier uitvoerden op 22 maart 1944. Ik laat mij imponeren door de constructie op mijn ronde om het gebouw. Schoorvoetend betreed ik de kerk door de zij-ingang en word onmiddellijk getroffen door de eenvoud en serene rust die heerst in het machtige binnenste. Achter in de kerk klim ik tot halve hoogte van het orgel om het fraaiste overzicht te krijgen. Dan begint het orgel te spelen, heel even maar, een paar noten. Een jonge organiste krijgt les van haar muziekdocent, waarschijnlijk de organist van de kerk. Gebiologeerd bekijk ik het tafereel en al gauw rijgen de klanken zich aaneen, steeds minder onderboken door aanwijzingen van de leraar. Het is een prachtig gezicht, zo'n jonge vrouw aan zo'n machtig instrument. De muziek geeft een extra dimensie aan de ruimte wanneer ik de kunstschatten bekijk. Ik krijg daarbij hulp van de mevrouw achter de balie die mij geheel spontaan iets vertelt over de roerige geschiedenis van de kerk. Dat het naast gelegen gekkenhuis de kloosteromgang gebruikte als wandelgebied. En dat de vele kapellen waarlangs eeuwenlang de pelgrims trokken in de loop van de tijd zijn verdwenen. Toch ontneemt zij mij niet het beeld van die bijzondere logistieke operatie waarbij de pelgrims langs het kruisaltaar trokken met daarin de relikwie, een splinter van het Heilig Kruis, geschonken aan Bernward, bisschop van Hildesheim en stichter van deze kerk. Binnen komen, bidden, langs trekken, eer brengen en een offergave doen. Dan met de stroom mee weer de kerk verlaten met -als je geluk had- een aflaat op zak met een korting van 40 dagen op je verblijf in het vagevuur...
De dame nodigt mij beleefd uit een korte middagdienst bij te wonen ter bezinning en relativering van het alledaagse, soms veel te drukke leven. Ik neem plaats in een van de voorste banken, waar ook de voorganger zit. De vrouw sluit tijdelijk de balie en gaat goedkeurend schuin achter mij zitten. Verder is er helemaal niemand. Om precies 12 uur begint de klok te luiden. Minder zwaar dan je zou verwachten. Wanneer het klokgelui verstomt volgt er een onwerkelijke stilte. En dan opeens begint het orgel te spelen met een melodie die ik eerder op de ochtend gehoord heb. Onze jonge organiste mag los en hoe! Dreunende bassen rollen over de vloer en klimmen via de pilaren naar het prachtige houten plafond. Zij ontmoeten op de terugweg naar beneden de lieflijke omspeling van de hogere registers. "Cantate, Cantate! Zing!" "Engelen zingt God's lof!"
Van beneden naar boven gaat het, van links naar rechts, van voor naar achter. Het hele gebouw vult zich met orgelklanken en opeens begrijp ik iets van de getallensymboliek die in deze kerk perfect tot zijn recht komt. Een grondplan bestaande uit drie maal drie vierkanten, het getal drie als symbool voor de Heilige Drie-eenheid. Het getal negen stond in de Middeleeuwen symbool voor het aantal engelenkoren. Hier waren er acht, op de balkons die elk zijschip afsluiten en een negende -voor de aartengel Michael- op de kooromgang in het westen. Ik ben overrompeld, alleen al door mijn aanwezigheid hier, op dit tijdstip. Een blik in de hemel, speciaal gegund aan mij. Dan versterft de laatste orgeltoon in opnieuw de volkomen stilte... De vrouw sloft weer naar haar plek achter de balie. Ik verlaat de koelte van het gebouw en de hitte valt op me wanneer ik scharrelend naar een broodje in mijn knapzak de voorganger haastig zie wegfietsen de stad in. Ik voel me in ieder geval een beetje een pelgrim...