Het landschap heeft (weer) gewonnen...

Om even voor zevenen ontwaak ik uit een dromen-loze, vaste slaap door bedrijvigheid die mij vanaf de Neumarkt bereikt. De terrassen onder mijn raam worden bevoorraad voor weer een dag uitbundig voorjaarsweer en met de zon die voorzichtig de tafeltjes en stoeltjes inneemt komen ook schoorvoetend de eerste gasten. Ontbijters, vroege koffiedrinkers, het nachtleven van Dresden gaat moeiteloos over in de nieuwe dag. Ik ontbijt buiten de deur in Gasthaus am Neumarkt, type buffet. Veel zakenlui, veel mannen alleen, ik val nauwelijks op of het moet mijn uitstalling op tafel zijn van plattegronden, reisgidsjes en printjes over wat mij vandaag te doen staat. En dat is veel, waarbij het bezoek vanochtend aan de Gemäldegalerie Neue Meister met 19de en 20ste eeuwse schilderkunst het hoogtepunt moet worden. Tot openingstijd zwerf ik door de langzaam tot leven komende binnenstad en word ik getroffen door het bijzondere ochtendlicht dat mij op menige hoek van de straat tegemoet komt. Mijn fotografenhart springt open bij al dit licht- en schaduwwerk en wanneer ik bij de opgravingen aan de Jüdenhofe ben aangekomen vergeet ik de tijd. Dit open terrein dat grenst aan de Neumarkt laat de fundamenten zien waarover in '45 de verwoestende vuurstorm trok. Poortjes, trapjes en gangetjes van dit voormalige Jodenkwartier worden zorgvuldig blootgelegd en voor de geschiedenis bewaard. Als monument of als respectvolle nieuwbouw. Want niets in Dresden gebeurt zomaar. Over alles betreffende de wederopbouw wordt in detail overlegd. Van materiaal tot kleur, ik ken geen stad waar oud en nieuw zo harmonieus samen gaan en een levende eenheid vormen.
Later dan gepland bevind ik mij in het Albertinum tussen de schilderijen. Het is opvallend stil in het museum. Ik heb de Duitse romantici en impressionisten helemaal voor mijzelf en hoewel ik Vogeler's "Träume" en Dix's triptychon "Der Krieg" moet missen (zaal wordt opnieuw ingericht) raak ik onder de indruk van Caspar David Friedrich, Max Liebermann en Gustav Klimt. Hun schilderijen te zien, in deze ambiance en op deze bijzondere dag grijpt me naar de keel en maakt mijn bezoek aan Dresden nu al tot een succes. Maar de middag moet nog komen. Slenteren over de Brühlse Terrasse, het "Balkon van Europa" op de oude vestingwallen langs de Elbe. Over de Augustusbrücke die de Altstadt en Neustadt met elkaar verbindt en waar ik een zwerver samen met zijn Heidewachtel op de foto zet, natuurlijk met Dresden's skyline op de achtergrond. De hond al bijna 15 jaar trouw aan zijn baas, of die nou arm is of rijk, het maakt het beest niets uit. De man kijkt blij wanneer ik de foto voor hem maak, de hond toont geen emotie. Misschien wel de laatste foto samen. Niet lang meer of er zullen tranen vloeien, en wel echte en geen krokodillentranen...
Op het Theaterplatz zet ik mij neer onder het ruiterstandbeeld van Koning Johan (1801 - 1873). Van hier heb ik het mooiste uitzicht op de omliggende gebouwen. Ik ben door een barokke cirkel omgeven: Hofkirche, Residentieslot, Zwinger en Semperopera. Ik laat mij door de zon verwarmen en wil niet uit de cirkel breken. Maar ook niemand erin toelaten. Dit is ijdele hoop, want 4 Hollandse dames strijken ook neer aan de voeten van Koning Johan. Hun gesprekken gaan nergens over, de keus die hen voorlag was een paar dagen naar Center Parcs of naar Dresden. Volgende keer wordt het zeker weer een midweek in een bungalow voor de dames.
Ik haak af, breek uit en zoek een terras op. Een Salata Primavera smaakt mij prima zonder mij al te schuldig te voelen. Op de Frauenkirche zie ik het zonlicht langzaam kleuren. Van geel tot oker. En daarna rood tot grijs ophoog kruipt en alle kleur doet verdwijnen. De terrassen stromen weer leeg, men zoekt de warmte binnen op. Het is tenslotte pas half maart. Dan begint alles wat klok is te luiden. Te beieren, oorverdovend en uit volle kracht. Het geluid rolt langs de gevels en over de keien. De dag wordt uitgeluid, de lucht geklaard. Het avond- en nachtleven kan weer een aanvang nemen...
Ik daal af naar de Italiaan beneden en neem het opschrijfboekje mee om mijn gedachten over vandaag te ordenen. Wat maakte op mij de meeste indruk? Was het het naakt van Paula Modersohn-Becker waarvoor zij zelf poseerde? Nog nooit vertoond door een vrouw en verfoeid door haar eigen man, de schilder Otto Modersohn. Mijn gedachten gaan onwillekeurig terug naar mijn bezoek aan Worpswede, de kunstenaarskolonie in het Duivelsveen bij Bremen. Ook Paula was ooit naar Worpswede gekomen, maar haar artistieke hart bleef altijd in Parijs waar zij kennismaakte met het werk van Gauguin, Cézanne en van Gogh. Haar schilderijen werden gedomineerd door een interesse in vorm en vlak. Het beeld was, vaak tegen de academische standaard in, in platte vlakken verdeeld in een stijl die weinig gemeen had met die van de overige “Worpsweders”. Er was dan ook veel onbegrip voor haar werk. Nee, niet Paula Modersohn-Becker en ook niet het beroemde "Taschener Altar" van Caspar David Friedrich. Maar wel zijn "Das große Gehege bei Dresden" uit 1831/32. Het universele landschap in avondstemming, zoals je dat overal kunt tegenkomen. Op de heide in Worpswede, vanuit de trein naar Dresden, ja zelfs aan de IJssel wanneer de stroming oplicht na het avondrood wanneer de zon haar aanwezigheid nog slechts verraadt in de okerkleurige strepen op de horizon.
Ik wordt uit mijn mijmeringen gewekt als het aantal wachtenden voor een tafeltje onrustbarend toeneemt. Ik besluit mijn koffie aan de bar op te drinken om plaats te maken voor een dankbaar trio. Het levert mij een gratis grappa op die mij in strijd met een eerder glas stevige Chianti direct naar het hoofd stijgt. Naar boven red ik nog wel en op de verzendknop drukken ook. De foto's volgen later... Welterusten!