O England, my England!

Dit bericht schrijf ik jullie vanuit Shipton Moyne, een weggestopt dorpje aan de rand van Engelse Cotswold, een glooiende streek in het graafschap Glouchestershire. Een kerk, een pub en een doorgaande weg met daarlangs die karakteristieke huisjes van gele zandsteen. 'Rose Cottage' is zo'n huisje, direct naast de pub gelegen, en daar logeer ik. Er heerst hier rust, de doorgaande weg laat slechts af en toe een passerende auto horen. Verder heerst er absolute stilte. geen zuchtje wind, alles roerloos, nu de avondschemer alle kleur uit bomen en struiken trekt en de takken als spookachtige silhouetten achterlaat. Een zwarte vogel benanadrukt zijn aanwezigheid tegen de nog oplichtende westelijke avondlucht. Het is Halloween vanavond. Een hoog overvliegend vliegtuig kan ik moeiteloos nog minutenlang volgen tot het geluid overstemd wordt door de eigen ruis in mijn oren. In de verte slaat de kerkklok en het ruikt naar aarde en natte bladeren. Waarom ben ik hier neergestreken? In Ivor Gurney's Glouchestershire?

Denkend aan weleer ('Old Thought')

Herfst, die naam voor vallende klimop en liefdevolle theetijd,
was ooit voor mij de gedachte aan de High Cotswold’s middaglucht,
Aan de aarde die geurt, het verkleurend bramenblad, onder zeilende wolken,
Vermengd met de liefde voor het lichaam en het reizen door het wuivend grasland.

O heerlijk klimmen, het vastgrijpen aan de rand, o snelle pas,
Gelijk het beukenbos, genietend van het buiten adem zijn,
De loftrompet gestoken over de nog onbekende Crickley cliffs, laat muziek gloeien in mijn gedachten.
Witte Cotswold, wijnrode bossen en kapotgeslagen, vochtig herfstblad.

Ivor Gurney

‘Old Thought’ is niet alleen een gedicht over het wandelen in de Engelse landstreek de Cotswold, maar ook een gedicht over veel meer dan dat alleen. Het is een passende introductie van de dichter en componist Ivor Gurney (1890 – 1937) uit Gloucestershire, misschien het meest bekend als musicus en oorlogsdichter uit de 1e Wereldoorlog.
Gurney’s gedichten getuigen van zijn liefde voor het landschap van Gloucestershire met dezelfde niet-sentimentele kracht waarmee hij verslag deed van de harde werkelijkheid van de loopgravenoorlog, en verklaren zijn geleidelijk afglijden in waanzin.
In 2010 volgde ik het spoor van Ivor Gurney op de voormalige slagvelden rond het Vlaamse Ieper, Nu, in 2017, zal ik in zijn voetsporen treden tijdens mijn bezoek aan zijn geliefde Gloucestershire. In de Cotswold zal ik Crickley Hill beklimmen, Gurney’s verheven plek waar hij zich alleen kon terugtrekken met altijd muziek en poëzie in zijn gedachten. Voor mij betekent dit het aanschouwen van het wisselende herfstlandschap en het ondergaan van de grote rijkdom aan herinneringen aan Ivor Gurney. Met altijd het weidse uitzicht over Gurney’s Gloucestershire beneden me…
Maar eerst moet je tot hier komen en dat valt niet mee. O Engeland, wat is er met je aan de hand? Een wegennet als dichtgeslibte aderen, vol kuilen en gaten. De bermen zijn smerig, overal ligt vuil. De snelwegen liggen als vieze linten over het landschap. Er is veel 'Highway Maintenance' op de weg, maar die doen hooguit iets onduidelijks in de bermen. Eindeloze afzettingen zonder enige actie. Dit doet pijn. En dat moet op eigen benen gaan staan, als een kind dat te vroeg het huis uitgaat... En dan is er ineens nieuw geld, nieuwe munten van 1 Pound en springerige plastic briefjes van 5. Ik had nog zo zorgvuldig wat ponden bewaard. Niet meer geldig, ik geef ze aan een poppy-verkoper die mij dankbaar een klaproosje opspelt ter nagedachtenis aan de gevallenen.
In Cirencester, de hoofdstad van de Cotswold, bezoek ik de St. Jan-de-Doperskerk, een zogenaamde 'Wolkerk' in de middeleeuwen gebouwd met de opbrengsten van de rijke wolhandel van de 15e eeuw. Oud, indrukwekkend en ook geheel opgetrokken uit de karakteristieke, gele stenen. De kerksuppoost vraagt beleefd waar ik vandaan kom en drukt mij een foldertje met de rondgang door de kerk in handen. In het Nederlands, de kleur is oranje...
In de rit naar mijn logeeradres herken ik mijn Engeland weer: zacht glooiend met slingerende weggetjes omzoomd door herfstkleurende hagen. En dan sta ik voor 'Rose Cottage' waar Rebecca mij welkom heet. Wij delen alleen de voordeur. Zij woont voor, ik logeer aan de achterzijde aan de tuinkant. Zitkamer, slaapkamer, badkamer met honderd nostalgische zaken die mij omringen. Prominent aanwezig zijn haar kunstwerken, want Rebecca is een ware naald-kunstenaar. Beroemde voorstellingen gevat in duizenden steken geeft zij een nieuw leven. Ver van het drukke leven in Londen waar zij ooit vijf fourniturenzaken runde. Zij belooft mij een glas rode wijn na haar dansles en terwijl na haar vertrek ook in huis de absolute stilte neerdaalt, loop ik naar hiernaast, naar de 'Cat and Custard Pot' voor mijn eerster pubmeal. Een pub zoals een pub behoort te zijn: een mooi uitgelichte bar, verder kleine tafeltjes in schemerige nisjes en veel te bekijken aan de wanden. Wat onwennig bestel ik mijn meal en mijn cider en neem plaats achter mijn kaarsje in de schemer. Het mooiste meisje van de klas komt mijn Gloucestershire sausages brengen. Misschien is zij verdwaald, want dit dorp heeft geen school.
Terug hef ik het glas op Rebecca's gezondheid en trek ik mij terug in mijn nostalgische wereld: zijden rozen in een vaas met vlinders, franje aan de lampenkappen, een houten hobbelpaard, een glazen ruit op de salontafel met kromme poten. Maar de stilte buiten is echt. De omfloerste maan verlicht flauwtjes de kale bomen. Mijn mond ademt wolkjes condens en ik huiver. Morgen ga ik Ivor Gurney achterna. Hopelijk baadt zijn geliefde Gloucestershire dan in het gouden herfstlicht.