Hymnus Paradisi
Door: Cees Sleven
Blijf op de hoogte en volg Cees
02 November 2017 | Verenigd Koninkrijk, Gloucester
Achter de grafsteen van Ivor Gurney op de kleine begraafplaats van Twigworth ontdek ik het graf van de 9-jarige Michael Howells die in 1935 overleed aan polio, na een ziekbed van slechts drie dagen. De familie Howells, vader, moeder en zuster die op vakantie waren in Gloucestershire, bleven zoals verwachten viel gebroken achter. Vooral voor zijn vader, Herbert Howells, toen 43 jaar oud en een gerenomeerd componist van gewijde muziek, was deze klap extra verlammend. Maandenlang kon hij geen werk componeren en kreeg hij geen noot op schrift. Het was alsof de dood van de jongen alle creativiteit uit hem had gezogen. Het was zijn dochter Ursula die hem voorstelde een muziekstuk te schrijven om zijn verdriet een plaats te geven. Howells verrichte een bovenmenselijke inspanning en gaf toe aan zijn dochter. Het resultaat, de Hymnus Paradisi, een werk vol kwelling en schoonheid, was klaar in 1938 en werd opgeborgen in een la. De wond was nog niet geheeld en de pijn te persoonlijk om die al met het publiek te delen. Meer dan 10 jaar bleef het werk in de la liggen.
Voor het Three Choirs Festival van 1950 werd Herbert Howells gevraagd een nieuw werk te componeren, en na grote tegenzin was het de alom gewaardeerde componist Vaughan Williams die hem overhaalde zijn Hymnus Paradisi voor het eerst publiekelijk uit te voeren. Het werk, ter nagedachtenis aan zijn zoon Michael en zo lang verborgen gehouden, bleek het grootste en belangrijkste Engelse koorwerk te zijn ooit geschreven. Men wordt erdoor overweldigd, gegrepen door zijn intensiteit en schoonheid en je raakt het dagenlang niet kwijt uit je hoofd.
Hymnus Paradisi is nu, anno 2017, een beetje in de vergetelheid geraakt, maar dankzij de techniek van datzelfde 2017 luister ik op mijn ochtendwandeling rond Shipton Moyne naar dit prachtige koorwerk en laat ik de heldere herfstmorgen bij mij binnenkomen. Het versterven van de natuur in duizend kleuren harmonieert zo wonderwel met het donkerste donker en het doorbreken van het licht in de muziek. Rode, gele en bronzen bladeren tegen een strakblauwe lucht. Goud en zilver zie ik, maar ook zwarte, met klimop omgroeide silhouetten in tegenlicht. Reeen springen de weg over, grijze eekhoorns schieten de bomen in. In de stilte van de morgen is dit misschien wel het paradijs. Er komen mij drie paarden achterop, het geluid van castagnetten op het asfalt. Hun jockey groet mij vriendelijk als ik uit voorzorg uitwijk naar de andere kant van de weg. Engeland, paardenparadijs. Even later slenter ik achter drie dikke paardenbillen aan: lichtbruin, donkerbruin en grijs-gevlekt en al gauw overstemt het koor weer de castagnetten. De weg, de hemel en de herfst zijn weer helemaal van mij alleen. Ik steek de weilanden over en kom aan de kommervolle dorpskerk van St. Johannes de Doper. Hoewel het kerkje open is ben ik waarschijnlijk de eerste bezoeker na de zondagsdienst van afgelopen weekend. Het is er koud, vochtig en ijzingwekkend stil van binnen en ook op het kerkhofje is niemand te zien. En het is nog wel Allerzielen, de dag waarop men de overledenen een extra duwtje naar de hemel kan geven. Geen enkele activiteit, geen extra bloemetje of lichtje op de graven, Engelsen zijn waarschijnlijk of allemaal rechtstreeks naar de hemel of branden met z'n allen in de hel. Geen vagevuur waaruit je nog te redden bent als tussenstation. 'n Soort Brexit waar je alleen voor of tegen kunt zijn...
's Middags ga ik me te buiten in de Tesco supermarkt: Walker chips en Catbury chocola, alle benodigdheden voor echte scones (een statige lady wijst mij de weg naar de enig juiste strawberry jam), cheese and biscuits en natuurlijk heerlijke cider. Allemaal illusie dit stukje Engeland vast te kunnen houden. Want Engeland was weer goed voor me. Met het weer, als altijd fraai in de eerste november week, met mij als linkshandige linksrijder en met Rebecca mijn voortreffelijke gastvrouw van 'Rose Cottage'. Ik zal haar veel te sterke afternoon-tea node missen. En nu maar hopen dat morgen al mijn boodschappen het land uitmogen...
Voor het Three Choirs Festival van 1950 werd Herbert Howells gevraagd een nieuw werk te componeren, en na grote tegenzin was het de alom gewaardeerde componist Vaughan Williams die hem overhaalde zijn Hymnus Paradisi voor het eerst publiekelijk uit te voeren. Het werk, ter nagedachtenis aan zijn zoon Michael en zo lang verborgen gehouden, bleek het grootste en belangrijkste Engelse koorwerk te zijn ooit geschreven. Men wordt erdoor overweldigd, gegrepen door zijn intensiteit en schoonheid en je raakt het dagenlang niet kwijt uit je hoofd.
Hymnus Paradisi is nu, anno 2017, een beetje in de vergetelheid geraakt, maar dankzij de techniek van datzelfde 2017 luister ik op mijn ochtendwandeling rond Shipton Moyne naar dit prachtige koorwerk en laat ik de heldere herfstmorgen bij mij binnenkomen. Het versterven van de natuur in duizend kleuren harmonieert zo wonderwel met het donkerste donker en het doorbreken van het licht in de muziek. Rode, gele en bronzen bladeren tegen een strakblauwe lucht. Goud en zilver zie ik, maar ook zwarte, met klimop omgroeide silhouetten in tegenlicht. Reeen springen de weg over, grijze eekhoorns schieten de bomen in. In de stilte van de morgen is dit misschien wel het paradijs. Er komen mij drie paarden achterop, het geluid van castagnetten op het asfalt. Hun jockey groet mij vriendelijk als ik uit voorzorg uitwijk naar de andere kant van de weg. Engeland, paardenparadijs. Even later slenter ik achter drie dikke paardenbillen aan: lichtbruin, donkerbruin en grijs-gevlekt en al gauw overstemt het koor weer de castagnetten. De weg, de hemel en de herfst zijn weer helemaal van mij alleen. Ik steek de weilanden over en kom aan de kommervolle dorpskerk van St. Johannes de Doper. Hoewel het kerkje open is ben ik waarschijnlijk de eerste bezoeker na de zondagsdienst van afgelopen weekend. Het is er koud, vochtig en ijzingwekkend stil van binnen en ook op het kerkhofje is niemand te zien. En het is nog wel Allerzielen, de dag waarop men de overledenen een extra duwtje naar de hemel kan geven. Geen enkele activiteit, geen extra bloemetje of lichtje op de graven, Engelsen zijn waarschijnlijk of allemaal rechtstreeks naar de hemel of branden met z'n allen in de hel. Geen vagevuur waaruit je nog te redden bent als tussenstation. 'n Soort Brexit waar je alleen voor of tegen kunt zijn...
's Middags ga ik me te buiten in de Tesco supermarkt: Walker chips en Catbury chocola, alle benodigdheden voor echte scones (een statige lady wijst mij de weg naar de enig juiste strawberry jam), cheese and biscuits en natuurlijk heerlijke cider. Allemaal illusie dit stukje Engeland vast te kunnen houden. Want Engeland was weer goed voor me. Met het weer, als altijd fraai in de eerste november week, met mij als linkshandige linksrijder en met Rebecca mijn voortreffelijke gastvrouw van 'Rose Cottage'. Ik zal haar veel te sterke afternoon-tea node missen. En nu maar hopen dat morgen al mijn boodschappen het land uitmogen...
-
02 November 2017 - 20:25
Ria Lagerman:
Misschien viert men in Engeland Allerzielen niet zo als bij ons ?..
Prachtig reisverslag weer Cees en bewaar een scone voor mij tot volgende week ?
-
02 November 2017 - 21:06
Paul Lans:
Cees,
Oorverdovend mooi geschreven, jammer dat het einde van de reis alweer in zicht is. Hier krijg ik nooit genoeg van.
Groet,
Paulus -
02 November 2017 - 21:08
Petra Lans:
Dat was een kort maar krachtig reisje! Ik heb genoten van je trip en kijk uit naar je volgende reis. Blijf vooral zo mooi schrijven ! Goede terug reis en succes met de scones!
Liefs Petra -
02 November 2017 - 21:25
Petra Heezen:
Heerlijk Cees,
Door het landschap en je zoektocht ga je ook steeds dieper in je hoofd zitten met de dagen.
Beschrijf je het allemaal zo beeldend met de drie paardenkonten-billen in je gezichtsveld.
En je ongeloof over de dodenverering van de Brit.
Ik zit nu naar het klassieke stuk te luisteren.... -
03 November 2017 - 00:19
Marijke Paijralbe:
Dat was weer een mooi reisje Cees! op naar je volgende avontuur.
En die Engelse cider niet te versmaden he!Mieke blij met de heerlijke chocola.
Veilige terug reis en hopelijk weer zo'n luxe hut.
Groetjes Marijke -
03 November 2017 - 11:03
Greet:
het was weer helemaal geweldig,de beschrijving van het levensverhaal van de componist en je wandeling door mijn geliefde herfst.
ik heb ze ook gezien die paardenbillen.
jammer dat het al weer over is.
Goede reis en welkom thuis.
Tot heel gauw.
Liefs je Zus -
03 November 2017 - 11:08
Karin:
Wat mooi geschreven Cees! En als je volgende week toch scones meeneemt.....☺
-
03 November 2017 - 20:14
Marion:
wat heb je weer een orachtig verhaal geschreven, van een bijxonder mooie wandeling
indrukwekkend verhaal over de componist. en het was ook weer een smikkelfeest met al dat engelse lekkers.
wat is en blijft Engeland tot fraai, daar is nog veelover te schrijven en je bent nog lang niet uitgekeken Cees.
gelukkig maar -
06 November 2017 - 23:50
Theo Elizen:
Aangrijpend en mooi geschreven, ik voel de triestheid erin.
Gelukkig wordt het op het eind van het verhaal wat luchtiger en kan ik mij met een gerust hart overgeven aan de nacht.
Theo
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
