EPILOOG
Door: Cees Sleven
Blijf op de hoogte en volg Cees
30 Maart 2013 | Frankrijk, Amiens
EPILOOG
Ik schrijf de epiloog van dit reisverhaal als ik alweer een dag terug ben uit het noorden van Frankrijk. Geschreven in de verleden tijd dus. Maar beslist niet in de voltooid verleden tijd, want het begrip “tijd” is een subjectieve grootheid. Tijd is waar je uit kunt stappen, tijd kan eeuwig duren, ja zelfs kan de tijd op een bepaald moment tot stilstand komen. Intussen schrijdt de absolute tijd onverbiddelijk voort. Het heden opgeslokt door de geschiedenis…
Misschien heb ik de herinneringen aan die periode van de Grote Oorlog van 1914 – 1918, wel zo ervaren bij mijn bezoek aan de voormalige slagvelden aan de Somme en in Artois. Als momenten in de tijd. Doorleefde tijd, waarbij het verleden voortschrijdt en de toekomst verslindt en alles wat voortgaat uitvergroot. Het verleden rust niet en neemt steeds groteskere vormen aan...
In het pas geopende museum Louvre Lens, dependance van het grote Louvre in Parijs, bezocht ik als afsluiting van mijn trip een kleine tentoonstelling over het tijdsbegrip, als stap terug naar de realiteit van alledag. Meer dan 200 kunstwerken gelegd langs de tijdlijn van de geschiedenis. Waarin de Grote Oorlog ontbreekt. Dat was alles behalve schone kunst. Dat was destructie en vuile handen. Degeneratie en bederf. De Eerste Wereldoorlog viert volgend jaar haar eigen feestje. Precies honderd jaar geleden begonnen op de Balkan door een laffe moordaanslag op aartshertog Franz Ferdinand, waarna het vuur van de totale oorlog snel om zich heen greep. De gebeurtenissen van toen zullen centraal komen te staan in de media, massa’s oorlogstoeristen zullen naar de voormalige slagvelden trekken. Voor hen wordt alles in gereedheid gebracht: de toegangswegen naar de monumenten en begraafplaatsen worden opgeknapt. Faciliteiten worden voor hen ingericht. Het verleden rust niet en neemt steeds groteskere vormen aan…
Ik was er de stilte van dit vroege voorjaar. Bijna winter nog. Ik bezocht de loopgraaf Lorette waarin Louis Barthas zijn beruchte oorlogsdagboeken schreef, die wegens onwelgevalligheid van de Franse legerleiding pas 60 jaar later mochten worden uitgegeven. Zijn felle aanklacht weerkaatst nog altijd tussen de duizenden witte kruizen, beroert de verweerde muren van het soldatenkerkhof en slaat uiteen tegen het machtige herdenkingsmonument: "verspreid je, verspreid je...!
“Lorette! Een sombere naam die beelden van gruwelen en verschrikking oproept: droefgeestige bossen, holle wegen, vlakten en ravijnen die wel twintig keer veroverd en heroverd zijn. Hier heeft men elkaar maandenlang, dag en nacht, zonder ophouden afgeslacht en op die manier van dezer plek een echt massagraf gemaakt. En dat alleen door de misdadige koppigheid van het hoofdkwartier dat heel goed wist dat deze manier van oorlogvoeren niet de uiteindelijke beslissing zou brengen…”
In het Louvre Lens werd ik getroffen door een 16e-eeuws beeldje uit Vlaanderen, voorstellende “de Bewening van Jezus”. De mensenzoon, gestorven voor onze zonden en na de kruisafname beweend door zijn moeder. Dit beeld en dat van de ommuurde massagraven van Lorette schuiven in elkaar. Menig moeder kon GEEN afscheid nemen van haar zoon. Kon hem niet zelf ten grave dragen. Weet hem slechts toevertrouwd aan bebloede aarde ergens ver van huis. Een jonge Duitser houdt er nu de wacht en heeft inmiddels -onder ongetwijfeld luid applaus- zijn verzoeningsboom geplant. Want doodzonden duren soms honderd jaar…
Met dank aan allen die mijn reisverslagen met interesse gelezen hebben…
Cees Sleven
Baseck Inc./Marco Polo Productions - © Timeflyer 2013
Ik schrijf de epiloog van dit reisverhaal als ik alweer een dag terug ben uit het noorden van Frankrijk. Geschreven in de verleden tijd dus. Maar beslist niet in de voltooid verleden tijd, want het begrip “tijd” is een subjectieve grootheid. Tijd is waar je uit kunt stappen, tijd kan eeuwig duren, ja zelfs kan de tijd op een bepaald moment tot stilstand komen. Intussen schrijdt de absolute tijd onverbiddelijk voort. Het heden opgeslokt door de geschiedenis…
Misschien heb ik de herinneringen aan die periode van de Grote Oorlog van 1914 – 1918, wel zo ervaren bij mijn bezoek aan de voormalige slagvelden aan de Somme en in Artois. Als momenten in de tijd. Doorleefde tijd, waarbij het verleden voortschrijdt en de toekomst verslindt en alles wat voortgaat uitvergroot. Het verleden rust niet en neemt steeds groteskere vormen aan...
In het pas geopende museum Louvre Lens, dependance van het grote Louvre in Parijs, bezocht ik als afsluiting van mijn trip een kleine tentoonstelling over het tijdsbegrip, als stap terug naar de realiteit van alledag. Meer dan 200 kunstwerken gelegd langs de tijdlijn van de geschiedenis. Waarin de Grote Oorlog ontbreekt. Dat was alles behalve schone kunst. Dat was destructie en vuile handen. Degeneratie en bederf. De Eerste Wereldoorlog viert volgend jaar haar eigen feestje. Precies honderd jaar geleden begonnen op de Balkan door een laffe moordaanslag op aartshertog Franz Ferdinand, waarna het vuur van de totale oorlog snel om zich heen greep. De gebeurtenissen van toen zullen centraal komen te staan in de media, massa’s oorlogstoeristen zullen naar de voormalige slagvelden trekken. Voor hen wordt alles in gereedheid gebracht: de toegangswegen naar de monumenten en begraafplaatsen worden opgeknapt. Faciliteiten worden voor hen ingericht. Het verleden rust niet en neemt steeds groteskere vormen aan…
Ik was er de stilte van dit vroege voorjaar. Bijna winter nog. Ik bezocht de loopgraaf Lorette waarin Louis Barthas zijn beruchte oorlogsdagboeken schreef, die wegens onwelgevalligheid van de Franse legerleiding pas 60 jaar later mochten worden uitgegeven. Zijn felle aanklacht weerkaatst nog altijd tussen de duizenden witte kruizen, beroert de verweerde muren van het soldatenkerkhof en slaat uiteen tegen het machtige herdenkingsmonument: "verspreid je, verspreid je...!
“Lorette! Een sombere naam die beelden van gruwelen en verschrikking oproept: droefgeestige bossen, holle wegen, vlakten en ravijnen die wel twintig keer veroverd en heroverd zijn. Hier heeft men elkaar maandenlang, dag en nacht, zonder ophouden afgeslacht en op die manier van dezer plek een echt massagraf gemaakt. En dat alleen door de misdadige koppigheid van het hoofdkwartier dat heel goed wist dat deze manier van oorlogvoeren niet de uiteindelijke beslissing zou brengen…”
In het Louvre Lens werd ik getroffen door een 16e-eeuws beeldje uit Vlaanderen, voorstellende “de Bewening van Jezus”. De mensenzoon, gestorven voor onze zonden en na de kruisafname beweend door zijn moeder. Dit beeld en dat van de ommuurde massagraven van Lorette schuiven in elkaar. Menig moeder kon GEEN afscheid nemen van haar zoon. Kon hem niet zelf ten grave dragen. Weet hem slechts toevertrouwd aan bebloede aarde ergens ver van huis. Een jonge Duitser houdt er nu de wacht en heeft inmiddels -onder ongetwijfeld luid applaus- zijn verzoeningsboom geplant. Want doodzonden duren soms honderd jaar…
Met dank aan allen die mijn reisverslagen met interesse gelezen hebben…
Cees Sleven
Baseck Inc./Marco Polo Productions - © Timeflyer 2013
-
30 Maart 2013 - 23:03
Wim:
Was weer klasse Cees.Tot volgende week.
-
31 Maart 2013 - 08:55
Paul Lans:
WAUW!!!! Een waardig slot aan weer juweeltjes van verslagen.
Cees, bedankt dat we weer mee mochten reizen. Ik heb er weer van genoten. -
31 Maart 2013 - 09:11
Greet:
Dank jewel voor deze mooie reisverslagen, het was weer fantastisch.
We hopen je snel weer te spreken.
Lieve groetjes ook voor Mieke,
Greet en Piet -
31 Maart 2013 - 11:19
Peter Geitenbeek:
Na (bijna) honderd jaar nog steeds actueel het strijdtoneel van de eerste Wereldoorlog. Kunst in Lens is mooi, maar geen pleister op de wonde van alle ellende van toentertijd. Cees welkom thuis. -
31 Maart 2013 - 15:52
Liny Van Wijk:
Met intresse heb ik je verslagen gelezen en ik ben benieuwd waar je de volgende keer heen zult gaan. Met jouw interesse zullen er nog vele bestemmingen te bedenken zijn. Bedankt!
Liny -
02 April 2013 - 13:13
Marion Hessing:
ha cees, weer heelhuids thuis, gelukkig.
wat is dit leuk om te lezen maar vooral om met je mee te reizen langs al dat moois, maar ook om samen met je gedachtengang te zijn.
en dan TIJD, waar blijft het en helemaal met al dat gejaag om ons heen, jij hebt hem in ieder geval even stil laten staan.
dank je wel.
lieve groet ook voor mieke
-
03 April 2013 - 09:29
Luc Rijnen:
Alsof je er zelf loopt.......... Nu wachten op de i.watch ........ ik hoop dat hij de tijd aangeeft
Dank voor je schrijven.... -
04 April 2013 - 10:47
Peter Van Den Hout:
Hadie Cees,
Ik wil je nog even bedanken voor je verhalen uit Frankrijk. Ik heb ze met erg veel plezier gelezen. Ik drukte ze af, legde ze op de trap en las ze pas als ik onder de wol lag met het nachtlampje aan. Dan leef je nog intensiever mee.
Complimenten voor je waarnemingen en voor de manier waarop je die in taal weet te vatten.
Met vriendelijke groet en tot ziens,
Hout
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
